Geri: R1100GS incik boncuk arızalar...

[Basri]

Alternatör "Şarj dinamosu" rulmanını değiştirdim bugün, allah düşmanımın başına vermesin.

Bir iki sinyal vermişti daha evvel, sabah ilk çalıştırmadaki ve 1-2 dakika sonra kaybolan takırtı, rolantide gelen tıkırtı (yatak vuruntusu sanıp bayaa üzülmüştüm).

Neyse, rulman sesi bayaa arttı ve sarmadan evvel (sararsa kayışı yakıp altermatörü elinize alısınız) spontane olarak degiştirmeye karar verdim. Maalesef foto yok, planlı bir tamirat olmadığı için fotoğraf makinam yanımda yoktu.

Alternatorü önden de alabilirsiniz fakat krank sensörü falan sökülüp tekrar kıl bir ayar gerektirdiği için dinamoyu arkadan almaya karar verdim. Deponun altında ne kadar teferruat varsa söküyor veya gevşetiyorsunuz. Yenisi 1300 Avro civarında olan Motronic Ünitesini (beyin) sökerken inanın ellerim titredi, ABS'nin beyni keza...

Dinamonun hareket edip yerinden çıkabileceği boşluğu sağladıktan sonra, sağ taraftaki şase demiri parçasını da sökmeniz lazım ki alternatörü dışarı alabilesiniz.

Açtık dinamoyu, yanımda tamir manueli olmadığı için biraz zorlandık. İçini ne siz sorun ne ben söyleyeyim, ne ararsan var, toz, toprak , tanımadığım cerehat, vs.

Kömürleri fena değildi, değiştirmedim.

İki tane rulman var; bir tanesi figuran, teflon muhafazalı karaktersiz bir rulman, durumu da gayet iyiydi zaten fazla iş görmediği için.
Ama esas oğlan, hayatı kaymış, son demlerini yaşıyor. Enteresan, markasını unuttum ama İngiliz malı bir rulmandı.

Çektirmeler, mektirmeler aldık dışarıaya, muadili bir "SKF" aldım 16 ytl'ye ve topladım motoru.

Keşke daha evvel değiştirseydim ve motorum yatak vuruyor diye üzülmeseydim. Tüm sesler gitti, motor fısır fısır...


Basri...

[volkert]

Km dişlisi ile ilgili olarak neticeyi yazarım demiştim.
Plastik dişliyi aradım taradım bulamadım.Tekerlek tarafındaki ince tenekenin tırnaklarını dışarı doğru genişletip taktım.Sorunsuz kullanıyorum, km saatim normal çalışıyor.Titreme vs. yok.

[Basri]

Km dişlisi ile ilgili olarak neticeyi yazarım demiştim.
Plastik dişliyi aradım taradım bulamadım.Tekerlek tarafındaki ince tenekenin tırnaklarını dışarı doğru genişletip taktım.Sorunsuz kullanıyorum, km saatim normal çalışıyor.Titreme vs. yok.

Yine bilmemkaç Avro masraftan kurtardık, bravo. Bu kadar basit çözümlenebileceğini hiç tahmin etmezdim..

[Basri]

20 numarali parca, enjektorun alt tarafinda, giris ucundaki conta, aldigimdan bende bu parcalar iki taraftada yok, Nuri'nin motorunda da yok. sizin motorlarda var mi?

Herneyse, oralara lastik o-ring taktim ve motorum tekrar ormandaki 10 kaplan gucunde

Ersen, sen bindigin zaman sikayet ettigin cekis, hizlanma problemleri ortadan kalkti.

Gaz telinin dandik olmasi sadece mukemmel bir ayar yapmami engelliyor..

[volkert]

Lastik hava basıncı ile ilgili olarak;

Motoru 9 gün hiç kullanmadım. Ön lastik gözle görülür şekilde inmiş. Şişirmek üzere en yakın benzinliğe gittim. Ön lastik 7 psi çıktı ! Buna rağmen yolda gidebiliyordum.Biraz yalpalıyor ama yavaş yavaş gidiliyor.
Muhtemelen lastik patlak.İyice dinledim ama ses duyamadım.Söküp suya sokmak gerekecek herhalde.

[Basri]

10 tane hararet cubugu var, motordaki yag kac dereceyken kac cubuk goruyoruz, asagidaki linkte (daha sonra anasayfaya gidip adamin sitesini incelerseniz faydali seyler var, genelde airheadler hakkinda).

http://bmwmotorcycletech.info/oilhdlcd.htm

Dusuk hararet hakkinda:
Benim motor bu havalarda 2-3 cubuktan fazla isinmadigi icin radyatorun onune bir plaka koyuyordum, osman (ozziiiii) borusandaki ustaya sormus, bizim motorlar hava sogutmali odugu icin dusuk hararetlerde seyretmenin bir zarar vermeyecegini soylemis. Radyatorun onundeki zamazingoyu cikarttim bende.

Yuksek hararet hakkinda:
6 cubuk gordugum zaman panik yapardim, 8 cubuk gordugun anda panik yapmak lazimmis.

[volkert]

Hangi çizgi kaç dereceye denk geliyor tablosu çok iyi olmuş.Bunu gördükten sonra ilk tepkim "yanlış bu tablo!" oldu.Zira Pegaso'da kaç derece olduğunu gösteren hararet göstergesi vardı.Su soğutmalı bu motorda 96 derecede fan devreye giriyordu.Ve normal çalışma sıcaklığı 40-60 derece arasındaydı.Aprilia forumunda motorun normal çalışma sıcaklığını kaç derece görüyorsunuz diye sorduğumda da bunun normal olduğunu doğrulayan cevaplar gelmişti:
http://www.apriliabikers.net/forum/viewthread.php?forum_id=14&thread_id=182

Malum arkadaşımızı aradım.Zira kendisi de bu konuya zamanında kafayı takıp profesyonel bir dijital hararet göstergesi alıp motora takmıştı.Bayağı hassas olan bu cihazı bende alıp takmak istemiştim ancak 100 ytl ye yakın fiyatı yüzünden alamamıştım. Cihazı su kaynatarak kalibre ettiğini söyledi.

Sensörü bağladığı yer, yağ penceresinin yanındaki yağ borusunun rekoru.Burası nedir diye yağ dolaşım şemasından kontrol ettim.Radyatörden gelen soğutulmuş yağın, yağ pompasına giriş noktası.Yani çalışan motorda, tüm sistemdeki yağın muhtemelen en soğuk olduğu yer. Sıcak yağın ilk çıkış anı ile bu nokta arasında çok sıcaklık farkı varmıdır diye sordum, vardır dedi. Peki arkadaşımızın bu noktadan okuduğu sıcaklık neydi?

Normal çalışma ısısı olarak kabul ettiğimiz 5 çizgide 80 derece.

Kendisine tablodan bahsettim, doğrudur dedi.Tabloya göre 5 çizgi 105 derece.

Tablonun eklendiği siteden anladığım kadarıyla tablo doğru.Ölçme referanslarında bir yanlışlık yok.

Peki bu fark neyin nesi?

Öncelikle motorun Rider Information Display de gösterdiği hararet çizgilerini ölçen sensör benzin deposunun altında, sağ tarafta radyatöre giden yol üzerinde.Yani motordan soğutulmak üzere gönderilen sıcak yağ.

Yağ sıcaklığını ölçen sensör her bir dereceyi tek tek gösteren termometre gibi hassas değil elbette.Zaman içinde kirlenmiş, kalibrasyonu da bozulmuş olabilir.Yinede anladığım kadarıyla bu sensör görevini gayet iyi yapıyor.Bununla ilgili bir şikayet adv forumlarında ilk bakışta göze çarpmıyor.

Cem yağ soğutmalı bu motorların normal çalışma sıcaklığının 80-100 derece arasında olduğunu söylüyor.Ayrıca motora hararet yaptırmış vatandaşların motorlarının içini de gördüğünü, yanan yağın sakız gibi bir kıvama gelip sağa sola yapıştığını, delikleri tıkadığını söyledi.

Soğuk motorla ilgili olarak; eğer motor hiç ısınmamışsa, yani buz gibi motoru çalıştırır çalıştırmaz gazladık ve motor bir türlü ısınamadı ise: yağın akışkanlığı hızla dönen, sürtünen, parçaları yağlamaya yetişemiyor ve yataklarda aşınma başlıyor.Bunu anında hissetmek zor, uzun vadeli zararı var.

Ancak R.I.D. de hararet çizgisini görmeye başladıktan sonra sorun yok.Yani 1 çizgi bile görseniz motor yağı görev yapıyor demektir.

Linkte eklenen tablonun hemen altındaki kısa yazıda da hakikaten faydalı bilgiler var.Adam modern yağların zaten normal çalışma sıcaklığının 110-130 derece arasında olduğunu yazmış.Bunun da 5-6 çizgiye denk geldiğini söylüyor.Yani 6 çizgi görünce hararet yaptığını zannetmek yanlış.150 dereceden sonra bozulmaya başladığını yazmış.Petrol esaslı yani bizim kullandığımız 20-50 mineral yağlar 170 derece de yağlama özelliğini kaybediyor demiş.Sentetik yağlar da 190 derecede falan iflas ediyor demiş.
Link iyi oldu.Bu konuya da ayrıntıları ile eğilmiş olduk.

[volkert]

Yazdıklarımı okuduktan sonra aklıma geldi...


Yağ hararet sensörü, ölçümü sıcak yağdan yaptığına göre 2 çizgi tabloya göre 65-70 dereceye falan denk geliyor.Bu sıcaklık yağın motordan çıkıp radyatöre gittiği sıcaklık.

Radyatörden gelen yağın sıcaklığı ile ilgili olarak Cem'in söylediği değeri ölçüt alırsak 25-30 derecelik hava sıcaklığının olduğu günlerde radyatörün yağı soğutma kapasitesi %20 falan.Bu değer hemen hemen işkembeden atılan bir değer oluyor.O kadar çok değişken var ki.. mesela radyatörün peteklerinin ne kadar temiz olduğu, yada hava yağışlı mı? Islak yerler rüzgarda çok hızlı ısı kaybeder. Hava sıcaklığı zaten çok önemli bir etken.

Yani...

Soğuk havada motordan çıkan sıcak yağ mesela 70 derece ise, %20 soğudu desek 56 yapar düz hesap 50 diyelim.Bu değer, soğuk olmayan havadaki radyatör soğutmasının sonucu.
Bence bugünlerde olduğu gibi havaların çok soğuk olduğu zamanlarda radyatörden gelen soğutulmuş yağın sıcaklığı 40-50 derece arası olabilir.Bu bile çok kötü kabul edilemez.Zaten gazlamayla orantılı olarak sıcaklık da artıyor.Yani yüksek devirde ihtiyaç duyulan yağ sıcaklığı yine yüksek devir nedeniyle üretilmiş oluyor.Motorun genel yapısı da geniş aralıklı değişken sıcaklıklarda çalışmaya müsait.

Bir de şu var...

Çok soğuk havada radyatörün önünü kapatarak ulaştığımız sıcaklık aslında motoru kullandığımız gerçekliğe aykırı oluyor.Suya girdiğiniz zaman, yada yağmura, kar'a yakalandığınız zaman, sanal olarak yaratılmış yüksek sıcaklıktaki yağın ısıttığı bögelerde çatlama patlama görülebilir mi acaba? diye beynimde animasyon yapıyorum Olur mu bilemem.Sadece beyin cimnastiği. 5 barlık 100 derecedeki yağın bulunduğu bölgeye aniden "foşşş" diye girilen 1-2 derecelik su birikintisinin faydası olmasa gerek.

[volkert]

Yağ seviyesinin ölçümü ile ilgili olarak adv den bir yöntem vardı.Kafama bayağı takılmıştı, şöyleydi: motor sıcakken gelip önce yan ayakta park ediyoruz.5 dakika bekledikten sonra orta ayağa alıp birkaç dakika bekledikten sonra ölçüyoruz.

Yağ karterini, yağ filtresinin yerini kafamda canlandırıyorum.Niçin yan ayakta beklemek gerektiğini çözemiyorum.

Son yağ değişiminde motoru birkaç dakika çalıştırıp kısa bir tur atıp direkt orta ayağa aldım.Birkaç dakika bekledim camdan yağ falan göremedim.Bırakıp gittim, ertesi gün gelip baktığımda yağ seviyesi tahmin ettiğim noktadaydı.Yeni yağ koyduğum ve tam miktarını bildiğim için pencerenin neresinde olması gerektiğini hesaplayabildim.

Yan ayakta şu kadar bekle sonra orta ayağa al yöntemi neye dayanıyor bilmiyorum ama galiba böyle bir şeye gerek yok.Düz bir zeminde orta ayağa alınan motorun yağının karterde toplanması için bir süre beklemek gerek.Bu süre motorun sıcaklığına,mevsime ve yağın viskozitesine göre belki 5 dakika belki 10 dakika olabilir.

Yağ seviyesi ile ilgili olarak, daha öncede yazmıştım belki arada kaynamıştır diye hatırlatmak istedim.

Bu motorlar fazla yağa çok duyarlı.Kesinlikle fazla yağ koymamak lazım.Aksi durumda artan yağ basıncı ile ya bir keçe patlıyor yada contaların zayıf yerlerinden sızdırmalar oluyor.

Motorun düz bir zeminde olduğundan emin değilsek yağ ölçümü yapmayalım.Sıcak motorda yağın süzülmesi için yeterince zaman tanıyalım.Bence bu süre 10 dakikadan az değildir.Hatta ne kadar uzun olursa o kadar iyi.Mümkünse motoru düz yerde orta ayakta bırakıp saatler sonra bakmak en doğrusu.

[Basri]

Ersen, tartismasiz en iyi yontem ADV de okudugun yontem, 100lerce kez denedim. En dogru okumayi o sekilde yapabiliyoruz.

Sureler onemli;
Motor sicakken (4-5 cubuk) 5 dakika yan sehpa
3 dakika olmuyor, yetmiyor, az gosteriyor o zaman.
7 dakika da olmuyor, 7-8 dakika sonra yandan orta sehpeya aldigimizda yag soguyup akiskanligini kaybetmis oluyor.

Daha sonra orta sehpada 10-15 dakika yeterli oluyor. 24 saat gecse bile buyuk bir fark olmuyor.